Gezond tandvlees heeft een roze kleur en ligt stevig om de tanden en kiezen. Gezond tandvlees is vastgehecht aan de tanden en kiezen; alleen bij de rand van het tandvlees zit een smalle, ondiepe ruimte tussen het tandvlees en de tanden en kiezen. Deze ruimte wordt een pocket genoemd en is bij gezond tandvlees hooguit 3 mm diep. Gezond tandvlees bloedt niet bij het poetsen en het schoonmaken tussen de tanden met bv. tandenstokers of het eten.
Ontstoken tandvlees kan rood, slap en gezwollen zijn. Ook kan het gaan bloeden bij het poetsen of het eten. Maar deze ver-schijnselen zijn lang niet altijd aanwezig. Dus als uw tandvlees niét gaat bloeden bij het poetsen of eten, wil dat nog niet zeggen dat het tandvlees gezond is.
De tandarts of mondhygiënist kan tandvleesontsteking opsporen met een z.g.n. pocketsonde. De pocketsonde wordt hiertoe in de pocket , de smalle ruimte tussen het tandvlees en de tanden en kiezen, geschoven; als daarbij bloeding optreedt, is het tandvlees ontstoken.
In de mond zitten ontelbare hoeveelheden bacteriën. Die bacteriën, het gaat om vele verschillende soorten, hechten zich vast aan de tanden en kiezen. De laag bacteriën op de tanden en kiezen heet tandplaque. Tandplaque is zacht en kleverig en heeft een witte of gele kleur. Daardoor is het moeilijk te zien. De bacteriën in de tandplaque veroorzaken tandvleesontsteking. Ook gaatjes worden trouwens veroorzaakt door tandplaque.
Tandplaque kan op den duur verkalken en wordt dan tandsteen genoemd.
Het blijkt dat de meeste mensen de tandplaque niet goed verwijderen van de tanden en kiezen. Daardoor hebben de meeste mensen tandvleesontsteking.
Gelukkig richt de tandvleesontsteking meestal geen schade aan aan het tandvlees of aan het kaakbot dat daaronder zit. In dat geval wordt de ontsteking van het tandvlees gingivitis genoemd.
Bij een beperkte groep mensen richt de tandvleesontsteking op en duur wél schade aan. Eerst laat het tandvlees los van de tanden en kiezen. De pocket, de smalle ruimte tussen tandvlees en tanden en kiezen, wordt daardoor dieper. In deze verdiepte pocket vormt zich weer een laagje tandplaque en vaak ook tandsteen. Zo gaat de ontsteking de diepte in en bereikt het kaakbot. Het kaakbot, waar de tanden en kiezen in vastzitten, wordt daardoor afgebroken.
Deze vorm van tandvleesontsteking heet parodontitis.
Door parodontitis kan er uiteindelijk zoveel kaakbot verloren gaan dat de tanden en kiezen los gaan staan en tenslotte uitvallen.
U heeft gelezen dat de aanwezigheid van tandplaque op de tanden en kiezen de oorzaak is van gingivitis. Behandeling van gingivitis richt zich dan ook op het verwijderen van die tandplaque. Tandsteen verhindert dat de tandplaque volledig kan worden weggehaald. Daarom is het belangrijk dat niet alleen de tandplaque maar ook het eventueel aanwezige tandsteen van de tanden en kiezen wordt verwijderd.
Bij gingivitis zit het tandvlees nog volledig vast aan de tanden en kiezen. Er zijn dan geen verdiepte pockets aanwezig. De tandplaque zit bij gingivitis dus alleen bóven de tandvleesrand. Die tandplaque kunt en moet u zelf volledig verwijderen door een goede mondhygiëne.
De tandarts of mondhygiënist kan u uitleggen hoe u de tandplaque het beste kunt weghalen m.b.v. een tandenborstel, ragers, tandenstokers of floss. Als er ook nog tandsteen op de tanden en kiezen zit, moet de tandarts of mondhygiënist die weghalen.
Door een goede dagelijkse mondhygiëne, zonodig gecombineerd met het verwijderen van tandsteen door de tandarts of mondhygiënist, zal gingivitis binnen enkele weken geheel verdwijnen.
De roodheid en zwelling zijn dan weg en het tandvlees zal niet meer bloeden bij het poetsen of eten. Door een goede dagelijkse mondhygiëne kunt u voorkomen dat er opnieuw gingivitis ontstaat.
In veel gevallen kan de tandarts, vaak in samenwerking met de mondhygiënist, gingivitis en parodontitis behandelen. In moeilijke gevallen kan een kliniek voor parodontologie met gespecialiseerde tandarts-parodontologen en speciaal getrainde mondhygiënisten de behandeling verzorgen.
Lang niet alle mensen die tandvleesontsteking hebben, krijgen ook parodontitis. Dit komt o.a. doordat van persoon tot persoon verschillende soorten en aantallen bacteriën in de tandplak voorkomen. De agressiviteit van de bacteriën kan sterk verschillen. Daardoor zal de tandplaque van de ene persoon veel schadelijker zijn dan die van een ander. Ook de algemene weerstand tegen bacteriën in de tandplaque speelt een belangrijke rol. Roken vermindert de weerstand tegen bacteriën in de tandplaque. De soorten bacteriën in de tandplaque en de weerstand tegen die bacteriën bepalen voor een belangrijk deel of iemand parodontitis krijgt. Overigens is de werking van het afweersysteem voor een groot deel erfelijk bepaald. Mede hierdoor kan parodontitis familiair voorkomen.
Bij parodontitis kan het tandvlees slap, rood en gezwollen zijn. Ook kan het gaan bloeden bij het poetsen of eten. Het tandvlees kan op den duur gaan terugtrekken. Een vieze smaak of een slechte adem kunnen duiden op parodontitis.
In een gevorderd stadium van afbraak van het kaakbot zullen de tanden en kiezen los gaan staan en kan er ruimte tussen komen. Parodontitis geeft overigens zelden pijnklachten.
Maar vaak zijn deze verschijnselen afwezig. Daardoor kan parodontitis lang onopgemerkt blijven.
De tandarts of mondhygiënist kan echter met zekerheid vast-stellen of u parodontitis heeft. Hiertoe wordt een pocketsonde in de pocket geschoven. Omdat het tandvlees ontstoken is, zal er een bloeding optreden, maar bovendien zal bij parodontitis een verdiepte pocket worden gemeten.
Op röntgenfoto’s kan vervolgens worden vastgesteld of, en hoeveel, kaakbot is afgebroken rondom de wortels van de tanden en kiezen.
Bij parodontitis heeft het tandvlees losgelaten van de tanden en kiezen. Er zijn dan verdiepte pockets aanwezig. De tandplaque, en eventueel ook tandsteen, zit dan niet alleen bóven de tandvleesrand maar ook ónder de tandvleesrand in de verdiepte pockets.
De tandplaque bóven de tandvleesrand kunt en moet u zelf verwijderen door een goede mondhygiëne.
De tandplaque ónder de tandvleesrand kunt u niet zelf verwijderen. Dat zal de tandarts of mondhygiënist moeten doen. Het verwijderen van de tandplaque, en eventueel ook tandsteen, uit de verdiepte pockets wordt de professionele gebitsreiniging genoemd. Meestal wordt de professionele gebitsreiniging onder plaatselijke verdoving uitgevoerd.
Als uw mondhygiëne goed is en als door de professionele gebitsreiniging alle tandplaque en tandsteen uit de pockets kan worden weggehaald, zal het tandvlees genezen en volledig vasthechten aan de tanden en kiezen. Daardoor zijn er geen verdiepte pockets meer. Door de combinatie van een goede mondhygiëne en professionele gebitsreiniging kan parodontitis dus verdwijnen. De roodheid en zwelling zijn dan weg en het tandvlees zal niet meer bloeden bij het poetsen of eten. Als de parodontitis is verdwenen, zal er geen kaakbot meer worden afgebroken. Het kaakbot dat verloren is gegaan, komt helaas niet meer terug.
Door een goede, dagelijkse mondhygiëne kunt u voorkomen dat er opnieuw parodontitis ontstaat.
Als verdiepte pockets erg diep zijn of als zij niet goed bereikbaar zijn, kan er tandplaque en tandsteen achterblijven na de professionele gebitsreiniging. Het tandvlees blijft ontstoken en de pockets blijven verdiept. Om die pockets toch goed te kunnen reinigen, is het nodig dat een operatieve behandeling wordt uitgevoerd aan het tandvlees. Zo’n operatieve behandeling heet een flapoperatie.
Bij een flapoperatie wordt, onder plaatselijke verdoving, het tandvlees losgemaakt van de tanden en kiezen. Daardoor zijn de tandplaque en het tandsteen veel beter zichtbaar en goed bereikbaar voor verwijdering. Na de reiniging wordt het tandvlees weer rond de tanden en kiezen gehecht. Het tandvlees zal daarna genezen en volledig vasthechten aan de tanden en kiezen. Er zijn dan geen verdiepte pockets meer. Door een flap-operatie kan ook een vergevorderde parodontitis tot staan worden gebracht.
Door een goede, dagelijkse mondhygiëne kunt u voorkomen dat er opnieuw parodontitis ontstaat.
Bij zeer ernstige parodontitis kan de tandarts een bacteriologisch onderzoek van tandplaque laten uitvoeren. Hiervoor wordt uit een aantal verdiepte pockets tandplaque gehaald. Een bacteriologisch laboratorium (www.laboral.nl) stelt vervolgens vast welke soorten bacteriën in de tandplaque voorkomen. Aan de hand van de uitslag van dit onderzoek kan de tandarts beoordelen of eventueel antibiotica – als ondersteuning van de behandeling – nodig zijn.
Bel direct voor een afspraak
Lid van de KNMT (klachtenregeling), de NVVP, de NVVE, de NVT, de NVVRT en de NVOI
Website door: Donkeys & Co.
